Çürük Tedavisi
En sık karşılaşılan diş rahatsızlıklarından olan diş çürüğü, çocukluktan yetişkinliğe kadar pek çok farklı şekilde gerçekleşir. Erken evrede tedavinin kolay ve hızlı olduğu diş çürükleri tedavi edilmezse zaman içinde ilerleyerek kalıcı diş kayıplarına neden olabilir. Zamanında yapılan müdahaleler ise dişin kaybettiği işlevi yeniden kazanmasını sağlar, bu nedenle diş çürüklerinin gecikmeden tedavi edilmesi gerekir.
Diş Çürüğü Nedir?
Diş çürüğü, en basit tanımla diş içindeki boşluklardır. Çeşitli sebeplerden dolayı dişlerin sert yüzeyinde oluşan açıklıklar ve boşluklar, ağızdaki bakterilerin de etkisiyle birlikte zaman içinde büyüyerek genişler. Özellikle şekerli ve asitli gıda tüketimi, diş çürüğü oluşma ihtimalini artırır. Pek çok diş çürüğü ilk aşamalarda herhangi bir ağrı şikayetine neden olduğundan fark edilmez ve bu da çürüğün büyümek için gereken zamanı kazanması anlamına gelir. Genişleyerek ilerleyen diş çürükleri, dişin kök kısmına kadar inerek veya yan dişlere sıçrayarak çok daha tehlikeli boyutlara ulaşabilir.
Diş Çürüğü Belirtileri Nelerdir?
Diş çürükleri, genellikle başlangıç aşamasında herhangi bir semptom vermez ve rahatsızlığa neden olmaz. Ancak zamanla minenin aşınması ve diş dokusunun daha fazla hasar görmesi nedeniyle çürük olan bölgede ağrı ve hassasiyet oluşabilir. Bu hassasiyet genellikle besin tüketimi sırasında gerçekleşir ve çürüğün tedavi edilmemesi sonucu şiddetini artırır. Özellikle ağız bakımının yetersiz olduğu durumlarda mevcut çürüklerin büyüme riski çok daha fazladır ve sorunun evresine göre şu tip şikayetlere neden olabilir:
- Nedensiz ve aniden ortaya çıkan diş ağrısı
- Diş hassasiyeti
- Dişlerde renk değişimi, lekelenme veya çukur oluşumu
- Şekerli, asitli, sıcak, soğuk gıda veya içecek tüketiminde artan ağrı ile hassasiyet
- Kötü ağız kokusu
- Çiğneme ve ısırma sırasında oluşan ağrı hissi
Diş Çürüğü Neden Olur?
Diş çürüklerinin arkasında birden fazla neden olabilir ancak bunlardan en temeli şekerli, asitli besinlerin sıklıkla tüketilmesine rağmen ağız bakımına gerekli özenin gösterilmemesi olarak sıralanabilir. Şeker, karbonhidrat ve asit içerikli besinler ağız içine bakteri oluşumunu hızlandırdığından dişler içindeki boşlukların çürüyerek büyümesine neden olur. Ek olarak şu gibi durumlar da diş çürüğü oluşumunu tetikler:
- Gazlı içeceklerin aşırı tüketimi
- Ağız kuruluğu
- Reflü
- Dişlerin doğru ve yeterli şekilde fırçalanmaması
- Diş ipi kullanılmaması
- Dil temizliğine özen gösterilmemesi
- Anoreksiya ve bulimia gibi yeme bozuklukları
- Yeterli seviyede florür alınmaması
Bunların yanı sıra, diş taşları da diş çürüklerinin nedenlerindendir. Tartar adı verilen diş taşları, bakteriler için kalkan oluşturur ve bu tabakaların altında bakteri üreme hızı artar. Zamanla şiddetlenen bu durum diş çürüklerine neden olur. Ayrıca ağız hijyeninin yeterli şekilde sağlanmaması nedeniyle tükürük sıvısındaki mineral ve bakteri miktarı da artarak dişlere zarar verebilir. Bu nedenle ağız içi komple hijyenin ve sağlığın korunması için düzenli diş hekimi kontrolü gerekir.
Diş Çürüğü Nasıl Tedavi Edilir?
Günümüzde uygulanan pek çok farklı diş çürüğü tedavisi bulunur. Bu tedavilerdeki amaç, ağız içi fonksiyon kaybını tersine çevirmek ve kişiye ağız sağlığı sunmaktır. Hastadaki çürüğün genişliği, bulunduğu bölge ve şiddeti ise tedavide şekillendirici etkiye sahiptir. Bu nedenle doğru tedavinin uygulanabilmesi için öncelikle röntgen gibi görüntüleme teknikleri kullanılarak sorunun boyutları tespit edilmelidir.
Erken Dönem Çürük Tedavisi
Erken evrede tespit edilen çürüklerin tedavisi kolay ve hızlıdır. Bu tip vakalarda çürüklerin boyutu oldukça küçük ve etkisi minimumdur. Bu nedenle erken aşamada tespit edilen çürükler herhangi bir dolgu veya kanal uygulaması gerektirmeden, basit bir florür tedavisi ile ortadan kaldırılabilir.
Dolgu
Dolgu yöntemi, en sık uygulanan çürük tedavilerindendir. Bu yöntemde öncelikle, diş hekimi çürüyen bölgeyi temizleyerek boşaltır, sonrasında ise boşalan alanı kompozit madde ile doldurur. Bu sayede diş yeniden direnç kazanır ve kişideki ağrı ile hassasiyet şikayetleri ortadan kalmış olur. Basit ve nispeten erken dönemde tespit edilen çürükler dolgu yöntemi ile kolayca tedavi edilebilir.
Kron
Orta ve üst seviyeli çürüklerin tedavisinde kron uygulamalarına başvurulur. Bu yöntemle dişlerin üzeri kişiye özel ölçü alınarak üretilen bir malzeme ile kaplanır, yani orjinal dişin yerine yapay materyal eklenir. İşlemden önce çürük kısmın temizlenmesi gerekir, daha sonra açılan açıklığın ölçüsü alınır ve tercih edilen bir malzeme ile doldurularak kapatılır.
Kanal Tedavisi
Diş çürüğünün dolgu ve kaplama gibi yöntemlerle iyileştirilemediği ileri seviyeli vakalarda kanal tedavisinin uygulanması gerekir. Kanal tedavisi iki aşamada tamamlanan bir uygulamadır ve diş kökünü kurtarmak amacı taşır. Bu işlemde diş sinirlerinin ölmesini önlemek için sinirler kaldırılır ve dişlerin sterilize edilmesi sağlanır. Bütün enfeksiyonların temizlenmesinden sonra açılan boşluklar dolgu malzemesi ile kapatılır. Gereken durumlarda dolgu üzerine kron uygulamaları da yapabilir.
Diş çürüklerinin erken evrede tespit edilmesi tedavi adına oldukça önemlidir. Çürük diş tedavisinin yapıldığı durumlarda bile, ağız içi hijyene gösterilen özenin düşük olmasıyla birlikte sorunun tekrarlama tehlikesi bulunur. Bu nedenle ağız hijyeninin gerektiği gibi korunması ve rutin diş hekimi kontrollerine devam edilmesi gerekir.